نمایشگاه فناوری نانو یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های حوزه فناوری نانو در ایران و جهان است و به شرکتکنندگان محلی و بینالمللی برای تبادل ایده‌ها، دانش و نوآوری‌های جدید و ایجاد شبکه با همکاران خود کمک می‌کند؛ محققان دانشگاه آزاد اسلامی مانند همیشه حضور پررنگی در این نمایشگاه داشتند.
بلوغ شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه نانو در دانشگاه آزاد اسلامی
نمایشگاه فناوری نانو هر ساله زیر نظر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو با اهدافی، چون شناخت ظرفیت‌های پژوهشی و صنعتی و ارتقای دانش عمومی در حوزه فناوری نانو این رویداد هر ساله با هدف ارتقای این شاخه از فناوری در محل نمایشگاه‌های بینالمللی تهران با حضور فناوران داخلی و خارجی برگزار می‌شود. هم‌اکنون چهاردهمین دوره این نمایشگاه در نمایشگاه بین المللی تهران تا ۱۶ آبان در حال برگزاری است.
فناوری نانو تقریباً دو دهه قدمت دارد و ایران همواره میان کشور‌های پیشگام قرار دارد و محققان دانشگاه آزاد اسلامی با تمام مشکلاتی که وجود دارد تمام تلاش خود را کرده‌اند تا نقص‌های خود را در علم بیوتکنولوژی، ای‌سی‌تی و… جبران کنند و در این راستا محصولات بسیار زیادی ارائه دادند که منجر به ارتقای کشور شده است.
در هنگام ورود به نمایشگاه بینالمللی تهران سالن خلیج‌فارس با غرفه‌های نسبتاً بزرگ و مجهز مواجه شدیم و مانند گذشته دیدیم که دانشگاه آزاد اسلامی با شکل و شمایل همیشگی خود در این نمایشگاه حضور پررنگ دارد و ۴۰ شرکت دانش‌بنیان در داخل این غرفه استقرار داشتند.
دانشگاه آزاد اسلامی مانند سال‌های گذشته در چهاردهمین نمایشگاه فناوری نانو حضور پرشور دارد و محصولاتی از جمله پانسمان پیشرفته نانوفیبری، نانو کمپوزیت مزوپور هیدروکسی آپاتیت لایه لایه‌ای، سامانه اتوماتیک سنجش زاویه قطره باسطح، بتن با مقاومت بالا ومقاوم در مقابل ترک با استفاده از الیاف پلی اتیلن و پلی پروپیلن به همراه نانو سیلیس، ژنراتور نانوحباب ساز مدل نانوکس، نانو ذرات طلا، هموستاز با پایه نانو ذرات MOF، نانو لایه‌های نیترید زیرکونیوم، سیستم تولیدکننده پلاسمای سرد، پودر کلسیم فریت، نانولوله‌های کربنی چند دیواره (CaFe ۲ O ۴/MWCNTs)، بلوک‌های نانو پلیمری الیاف دار، نانو ذرات اکسید روی، دستگاه اندازه گیری دمای کوری، آجر‌های رنگی با ویژگی نفوذ پذیری، رنگ نفوذ پذیر کارا و… ارائه داده است.
بیش از ۴۰ شرکت در نمایشگاه فناوری نانو مستقر و ۹ مورد از آن‌ها دانش‌بنیان هستند. سایر شرکت‌ها به‌عنوان واحد فناور مستقر در مراکز رشد و سرا‌های دانشگاه آزاد اسلامی در چهاردهمین نمایشگاه فناوری نانو حضور دارند و تعداد ۱۱۰ محصول از ۲۰ استان، ۲۵ واحد دانشگاهی و ۳ مرکز تحقیقاتی در این نمایشگاه ارائه داده می‌شود.
محصولات ارائه‌شده در حوزه‌های مختلف نانو از محصولات بهداشتی گرفته تا صنایع مختلف مانند صنعت ساختمان، صنایع شیمیایی، تصفیه آب، نانوجاذب‌های مختلف، کشاورزی، کود‌های نانو و سوپرجاذب‌ها و… کاربرد دارد. شرکت‌های دانش‌بنیان در بستر دانشگاه آزاد اسلامی به بلوغ رسیده‌اند و همچنین زیرساخت شرکت‌های مستقر در مراکز رشد توسط دانشگاه آزاد اسلامی تأمین می‌شود.
دانشگاه آزاد اسلامی به شکل‌های مختلف از جمله مشارکت دادن شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری و حضور دانشگاه آزاد در نمایشگاه‌های این‌چنینی از محصولات حمایت می‌کند. همچنین صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت همزمان در تمام نمایشگاه‌ها حضور دارد.
صندوق پژوهش و فناوری محصولات ارائه‌شده را بررسی و کارشناسی می‌کند. حمایت و مشارکت مالی با شرکت‌هایی که قابلیت ورود به بازار را دارد، انجام می‌شود. میزان حمایت‌های این صندوق بسته به بازار محصول تولیدشده، نحوه مشارکت با صندوق و سیاست صندوق پژوهش و فناوری دارد.
دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یک بازار بزرگ نام‌گذاری شده است و معرفی محصولات به این بازار بزرگ یکی از اهداف برگزاری نمایشگاه‌های این‌چنینی است. حوزه ارتباط با صنعت دانشگاه با تکیه بر شرکت‌های مستقر در دانشگاه، زیرساخت‌های دانشگاه، اعضای هیئت‌علمی مذاکرات خود را انجام می‌دهد و در این راستا قرارداد‌هایی با استفاده از توانمندی شرکت‌های مستقر در مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی، توانمندی آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی منعقد می‌شود.
هدف اصلی از حضور در نمایشگاه‌ها مانند نمایشگاه فناوری نانو انعقاد قرارداد با شرکت‌هاست یا حداقل انتظار می‌رود در این نمایشگاه صحبت‌های اولیه با بازدیدکنندگان و صنایع مختلف انجام پذیرد تا منتهی به انعقاد یک قرارداد شود.
رفع آلودگی‌های میکروبی از بذر با فناوری سیستم مولد پلاسمای سرد
صنایع غذایی و محصولات کشاورزی نقش بسیار برجسته‌ای در توسعه اقتصادی هر ملت بازی دارد و بخش اساسی از زندگی ما محسوب می‌شود، فرید جمالی، استادتمام رشته فیزیک حالت جامد، رئیس مرکز تحقیقات مهندسی سطح پیشرفته و نانومواد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز که از فعالان حوزه نانو است، از دستیابی به دانش فنی سیستم مولد پلاسمای سرد خبر داد و به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، در حاشیه نمایشگاه نانو می‌گوید: این سیستم روی ماندگاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی مانور می‌دهد که از کاربرد‌های جدید و نوظهور سیستم‌های پلاسمایی سرد به‌شمار میآید.
وی با بیان اینکه سیستم مولد پلاسمای سرد قابلیت تیمار سطوح مختلف از جمله پلیمر، پارچه، فلز، شیشه و… دارد، اظهار می‌کند: تغییر میزان آبدوستی و آب‌گریزی سطوح، تغییر زبری سطح و عامل دار کردن سطوح از جمله کاربرد‌های این سیستم محسوب می‌شود.
جمالی اضافه می‌کند: پلاسما مجموعه‌ای از گونه‌های فعالی است که در کنار آن الکترون و یون وجود دارد.
به گفته وی، سیستم مولد پلاسمای سرد در کشاورزی و مواد غذایی، غیرفعال‌سازی آنزیم‌ها، رفع آلودگی‌های میکروبی از دانه و بذر و ضدعفونی کردن مواد غذایی قبل از بسته‌بندی را انجام می‌دهد.
رئیس مرکز تحقیقات مهندسی سطح پیشرفته و نانومواد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز با اشاره به ولتاژ ورودی سیستم، بیان می‌کند: سیستم مولد پلاسمای سرد با ولتاژ ۲۲۰ ولت و بیشینه ۵۰۰ واتی سطوح مختلف را تیمار می‌کند و نمونه‌های قابل پردازش جامد و مایع است.
استادتمام رشته فیزیک حالت جامد با بیان اینکه هم‌اکنون نتیجه اقدامات روی یک مدل از خرما‌ها در حال انجام است، ادامه می‌دهد: از آنجایی‌که خرما ارزش‌افزوده بسیار زیادی دارد، درصدد برآمدیم تا از این محصول استفاده کنیم.
رئیس مرکز تحقیقات مهندسی سطح پیشرفته و نانومواد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز با بیان اینکه تولید پلاسما در سیستم مواد پلاسمای سرد با کمک هوا و سایر گاز‌ها انجام می‌شود، اظهار می‌کند: از دیگر ویژگی‌های متمایزکننده این سیستم می‌توانیم به پرتابل بودن یا قابلیت نقل و انتقال و کوچک بودن آن اشاره کنیم.
به گفته جمالی، کاربری ساده و آسان، ایمنی بالا و مصرف انرژی کم، امکان تغییر ولتاژ و فرکانس پلاسمای تولیدی و کارکرد پایا و پیوسته از ویژگی‌های برجسته سیستم مولد پلاسمای سرد محسوب می‌شود.
تصفیه و گندزدایی آب با نانوحباب‌ساز‌ها ممکن می‌شود
نانوحباب‌ها به دلیل ویژگی‌های منحصر به‌فرد در دنیای امروز بسیار مفید و کاربردی به‌نظر می‌رسد و در زمینه تصفیه و گندزدایی آب نقش مهمی ایفا می‌کنند و شاهین آرامش، کارشناس فنی یک شرکت دانش‌بنیان وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه موفق به تولید ازن‌ژنراتور شدیم، به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، می‌گوید: در کنار تولید ازن‌ژنراتور، تجهیزات جانبی مربوط به تزریق ازن نیز در این شرکت ساخته می‌شود.
وی با بیان اینکه دستگاه‌های ساخته‌شده از مقیاس خانگی تا صنعتی را با ظرفیت تولید مختلف از یک گرم تا یک کیلوگرم شامل می‌شود، تصریح می‌کند: این نانوحباب‌ساز‌ها در زمینه تصفیه و گندزدایی آب فعالیت دارند.
به گفته آرامش، نانوحباب‌ساز‌های ازن، حباب‌های بسیار کوچکی با قطری کم‌تر از ۲۰۰ نانومتر هستند که از گاز ازن تشکیل شده است. ازن گاز اکسیدکننده قوی محسوب می‌شود که به‌راحتی قابل جایگزین با کلر و سایر مواد ضدعفونی‌کننده‌هاست. همچنین این گاز توانایی زیادی در غیرفعال کردن باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر عوامل عفونی شناخته‌شده است.
این کارشناس حوزه دانش‌بنیانی اضافه می‌کند: دستگاه‌های صنعتی معمولا با آب تصفیه‌شده خنک می‌شود؛ اما دستگاه‌های اکتیوازن با استفاده از روغن خنک می‌شود که نیازی به آب ندارد و در صورت نشتی باعث خرابی و از کار افتادن سیستم نمی‌شود.
هیدروژل‌های نانوکامپوزیتی کشاورزی منجر به رشد سریعتر و مطلوبتر ریشه می‌شود
ایران در زمره کشور‌های خشک و نیمه‌خشک جهان است و حدود ۹۰ درصد حجم آب مصرفی در کشور ما صرف تولیدات کشاورزی می‌شود و محققان ما مانند همیشه در این زمینه پیشرو بودند و با ساخت هیدروژل‌های نانوکامپوزیتی ۵۰ درصد در مصرف آب کشاورزی صرفه‌جویی کردند، حال محمد رازانی، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان وابسته به دانشگاه آزاد در حاشیه نمایشگاه نانو از دستیابی به دانش فنی هیدروژل نانوکامپوزیتی کشاورزی خبر داد و در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، اظهار می‌کند: هیدروژل‌های نانوکامپوزیتی آبدوست است و با شبکه سه‌بعدی که قابلیت جذب و نگهداری متمایز زیاد آب و محلول‌های آب را دارد، حتی اگر تحت فشار باشد.
به گفته وی، کاهش تعداد دفعات آبیاری، مصرف یکنواخت آب برای گیاهان، رشد سریعتر و مطلوبتر ریشه، کاهش شست‌وشوی آب و مواد غذایی موجود در خاک، کاهش هزینه آبیاری، استفاده بهینه از کود و سموم شیمیایی و پیشگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی از جمله ویژیگی‌های شاخص هیدروژل‌های نانوکامپوزیتی کشاورزی به‌شمار میآید.
تشخیص مارکر سرطان سر و گردن، تشخیص سم دیازینون، تشخیص پراکسید و آمونیاک هزینه‌های سرسام‌آوری دارد و ساخت حسگرهای نوری تا حدودی این مشکلات را برطرف کرده است و در این خصوص محمدرضا کلائی، دانشیار گروه مهندسی پلیمر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌جنوب در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، اظهار می‌کند: حسگر نوری در تشخیص درمان سرطان در غلظت‌های پایین قابل استفاده و بهره‌برداری است. همچنین سبب کاهش هزینه‌های تشخیص می‌شود و متناسب با نوع ماده آنالایت قابل سفارشی‌سازی است.
وی ادامه می‌دهد: حسگرهای نوری تشخیص سرطان با استفاده از نانوذرات طلا و اکسید گرافن سلول‌های سرطان را در غلظت‌های بسیار پایین می‌تواند تشخیص دهد و مانند سنسورهای قندخون عمل می‌کند.
سخن پایانی
چهاردهمین نمایشگاه فناوری‌های نانو با حضور تیم‌های زیما، پرنیان پوش و شیلو در غرفه دانشگاه آزاد اسلامی واقع در سالن خلیج‌فارس نمایشگاه بینالمللی تهران، فردا آخرین روز کاری خود را سپری می‌کند.
امسال انتقادات بسیار زیادی به نمایشگاه فناوری‌نانو وارد شده بود و اکثر بازدیدکنندگان بر این باور بودند که کیفیت برگزاری این نمایشگاه مانند سال‌های گذشته نبود هر چند که نمایشگاه فناوری نانو، فرصتی مناسب برای شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور آشنایی با مشکلات موجود در صنعت و تلاش برای ارائه راه‌حل‌های نانویی برای پاسخ‌دهی به این مشکلات است.
این رویداد بینالمللی یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های حوزه فناوری نانو در ایران و جهان است. اجازه دادن به شرکتکنندگان محلی و بینالمللی برای تبادل ایده‌ها، دانش و نوآوری‌های جدید و ایجاد شبکه با همکاران خود از هدف‌های اصلی این نمایشگاه به‌شمار میآید.
شرکتکنندگان فرصت مناسبی را در نمایشگاه فناوری نانو پیدا می‌کنند که اهمیت زیادی دارد. آن‌ها می‌توانند خود را با پیشرفت‌ها و دستاورد‌های اخیر در زمینه‌های مختلف از جمله الکترونیک، پزشکی، محیط زیست و صنایع انرژی و… آشنا کنند.
در مجموع نمایشگاه IRANNano ۲۰۲۳ فرصت خوبی برای تبادل دانش، تجربیات و تقویت همکاری‌های تجاری در حوزه فناوری نانو ایجاد کند. این می‌تواند به‌طور مؤثر به پیشرفت این صنعت اساسی کمک کند.
