پژوهشگران ایرانی با همکاری همتایان مالزیایی خود توانستند نانوذرات نقره را با اندازه‌ای حدود ۵ نانومتر به روش شیمی سبز سنتز کنند.
سنتز سبز نانوذرات نقره‌ی ۵ نانومتری؛ حاصل همکاری محققان ایرانی و مالزیایی
پژوهشگران ایرانی با همکاری همتایان مالزیایی خود توانستند نانوذرات نقره را با اندازه‌ای حدود ۵ نانومتر به روش شیمی سبز سنتز کنند.
دکتر مجید درودی، همکار علمی بخش شیمی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد فناوری نانو گفت: «سنتز نانوذرات نقره، قبلا در بسترهای پلیمری مانند پلی وینیل پیرولیدون (PVP)، پلی وینیل الکل (PVA)، پلی اتیلن گلیکول (PEG) و غیره انجام می‌شد. ولی ژلاتین نسبت به پلیمرهای قبلی مزایای زیادی دارد که از آن جمله می‌توان به قیمت ارزان، در دسترس بودن و عدم مخاطرات زیست محیطی آن اشاره کرد».
وی گفت: «در این تحقیق، به تهیه و شناسایی نانوذرات نقره به روش شیمی سبز (Green Chemistry) و بررسی تاثیر زمان واکنش بر اندازه‌ی نانوذرات نقره به دست آمده، پرداختیم».
دکتر درودی افزود: «با توجه به رویکرد جدید و توجه ویژه‌ی دانشمندان، نسبت به سنتز مواد به روش‌های غیر مخاطره آمیز برای محیط زیست، در این پژوهش سعی شده که اصول شیمی سبز رعایت گردد. از این‌رو از معرفاتی استفاده شده که پایه‌ی طبیعی دارند و عاری از مخاطرات زیست محیطی هستند. بر این اساس از ژلاتین و گلوکز به ترتیب به عنوان پایدارکننده و عامل کاهنده‌ی یون‌های نقره به نقره فلزی استفاده شده‌است».
محقق پژوهش درباره‌ی نتایج حاصل شده، چنین گفت: «ما توانستیم با استفاده از روشی ساده در زمان‌های واکنشی مختلف، نانوذرات کلوییدی نقره را با اندازه‌ای حدود ۵ نانومتر به‌دست آوریم. با استفاده از اسپکتروسکوپی VU-vis و تصاویر میکروسکوپ الکترونیTEM ، تشکیل نانوذرات نقره و همچنین کاهش اندازه‌ی ذرات به دست آمده در اثر افزایش زمان واکنش، تایید گردید. ساختار کریستالی نانوذرات نقره به شکل مرکز وجوه پر (fcc)) با استفاده از پراش اشعه ایکس (XRD) تعیین گردید. همچنین مورفولوژی سطحی فیلم ژلاتینی حاوی نانوذرات نقره که با میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) مشخص شده، حاکی از پراکندگی یکنواخت نانوذرات در بستر پلیمری است».
دکتر درودی، استفاده از یک بیوپلیمر زیست‌سازگار به عنوان پایدارکننده، استفاده از گلوکز به عنوان یک معرف احیاگر سبز که در مقایسه با سایر معرف‌های مطرح در تهیه‌ی نانوذرات فلزی مانند سدیم بوروهیدرات، معرفی غیر سمی و بی خطر است و خلوص و پایداری بالای نانوذرات را از مزایای مهم این پژوهش نسبت به تحقیقات قبلی عنوان کرد.
پژوهشگر بخش شیمی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان این نکته که ژلاتین یک پلیمر زیست‌سازگار فاقد خاصیت ضد باکتری است، افزود: «اگر این پلیمر در کنار نانوذرات نقره قرار گیرد، می‌تواند به عنوان ترکیبی با قابلیت ضد باکتریایی در ساخت پانسمان‌های مخصوص زخم‌های عفونی مورد استفاده قرار گیرد، همچنین این محصول می‌تواند در صنعت به‌عنوان کاتالیزور کاربرد داشته باشد».
وی در پایان خاطرنشان کرد: «پیشنهاد ما این است که با توجه به کاربردهای وسیع و متنوع نانوذرات فلزی در زمینه‌های مختلف پزشکی و صنعتی، سایر محققان می‌توانند از این روش برای تهیه‌ی نانوذرات فلزی دیگر مانند طلا، پالادیم و پلاتین استفاده کنند».
جزئیات این پژوهش -که بخشی از نتایج پایان‌نامه‌ی دکتری آقای مجید درودی است و با همکاری منصور بن احمد، عبدالحلیم عبدالله و نورآزوا ابراهیم (بخش شیمی دانشگاه پوترای مالزی)، رضا ضمیری (بخش فیزیک دانشگاه پوترای مالزی) و علی خرسند زاک (بخش فیزیک دانشگاه مالایای مالزی) انجام شده‌است- در مجله‌ی International Journal of Nanomedicine (جلد ۶، صفحات ۶۸۱-۶۷۷، سال ۲۰۱۱) منتشر شده‌است.
