پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران طی تحقیقاتی، سمیت نانوذرات نقره را در دو حالت حاد و مزمن با اثرات نیترات نقره مقایسه کرده اند.
مقایسه اثرات پوستی نانونقره و نیترات نقره
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران، طی تحقیقاتی در زمینه‌ی سمیت نانوذرات نقره به این نتیجه رسیدند که باید در استفاده از محصولات حاوی نانوذرات نقره که در تماس با پوست بدن هستند، احتیاط نمود.
خانم میترا کرانی، کارشناس ارشد سم‌شناسی از دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد فناوری نانو گفت: «با ظهور فناوری نانو و کاربرد گسترده‌ی آن در صنایع مختلف، بررسی سمیت این مواد، مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، به‌طوری‌که منجر به ارایه‌ی شاخه‌ای از این علم به‌نام نانوتوکسیکولوژی شده‌است. با توجه به کاربرد گسترده‌ی نانونقره به‌عنوان ماده‌ی آنتی باکتریال و عدم توجه کافی به جنبه‌های سمی این ماده، لازم است در درجه‌ی اول به جنبه‌های سمیت پوستی این ماده و در درجه‌ی دوم به پتانسیل سمیت‌های عضوی این ماده از طریق تماس پوستی، توجه شود».
خانم کرانی، پاسخ به این سوال که استفاده‌ی طولانی مدت (مکرر) جلدی از محصولات حاوی نانونقره در رقت‌های مختلف چه عوارضی به‌صورت جلدی یا سیستمیک دارد و چه تفاوتی با عوارض سمی نیترات نقره دارد، را هدف این پژوهش عنوان کرد.
وی در این مطالعه از خوکچه‌ی هندی به‌دلیل حساسیت پوستی بالای آن و ۳ غلظت متفاوت نانونقره به‌عنوان گروه‌های آزمون و ۲ گروه کنترل مثبت(نیترات نقره) و کنترل منفی استفاده کرده‌است. او سمیت پوستی حاد(۱۴ روز) و تحت مزمن(۱۳ هفته) نانونقره را بررسی کرده‌است.
خانم کرانی ابراز داشت: «پس از پایان مطالعه، سمیت حاد فقط از پوست نمونه‌ی بافتی تهیه شد، درحالی‌که در مطالعه‌ی تحت مزمن، علاوه بر پوست، از کبد و طحال نیز نمونه‌ی بافتی تهیه و پس از بررسی هیستوپاتولوژی آنها تغییرات غیر طبیعی در آنها مشاهده شد».
وی در مورد نتیجه‌ی بررسی‌ها گفت: «بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، تا حدی می‌توان گفت که در استفاده از محصولات حاوی نانونقره که در تماس با پوست بدن هستند باید احتیاط نمود، ولی برای دادن پاسخ قطعی باید تحقیقات بیشتری در رقت‌های بالاتر (مثلا بررسی سمیت مزمن نانونقره) و جنبه‌های دیگر سمیت نانونقره از جمله موتاژنیسیته، کارسینوژنیسیته، تراتوژنیسیته، سمیت عصبی و غیره پرداخت».
محقق پژوهش، تحقیق در رابطه با سمیت پوستی این ماده را نوآوری این پژوهش عنوان کرد و گفت: «تاکنون اکثر تحقیقات انجام شده روی سمیت نانونقره به سمیت خوراکی و استنشاقی این نانوماده تمرکز داشته‌اند».
بررسی میزان نانونقره‌ی جذب شده و تجمع یافته در بافت‌های مورد مطالعه و بررسی ارتباط بین میزان تجمع این مواد و تغییرات هیستوپاتولوژی ایجاد شده در این بافت‌ها گام بعدی تحقیقات این پژوهشگر و همکارانش است.
جزئیات این پژوهش -که در قالب پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد خانم میترا کرانی با راهنمایی دکترسیدمهدی رضایت، دکتر کامبیز گیلانی و دکتر سپیده اربابی بیدگلی انجام شده‌است- در مجله‌یInternational Journal of Nanomedicine (جلد ۶، صفحات ۸۶۲-۸۵۵، سال ۲۰۱۱) منتشر شده‌است.
