فناوری‌نانو برای توسعه

پیامدهای مثبت فناوری‌نانو شامل مزایای مستقیم و مزایای غیرمستقیم است که مزایای مستقیم آن در قالب ارائه راهکارهایی برای مسائل مربوط به فقر بوده و مزایای غیرمستقیم آن در قالب رشد اقتصادی مطرح است.

در سال‌های اخیر میلیاردها دلار در زمینه تحقیق و توسعه فناوری‌نانو
سرمایه‌گذاری شده است. این فناوری آن چنان پیامدهای گسترده‌ای دربردارد که ادعا
می‌شود قرن ۲۱ ، «قرن نانو» خواهد بود. با این وجود، رابطه بین فناوری‌نانو و
توسعه، ناشناخته مانده است. برای درک پتانسیل بالقوه فناوری‌نانو در توسعه،
باید موارد ذیل مدنظر قرارگیرند:

• ذینفعان مختلف چگونه می‌توانند در حوزه فناوری‌نانو مشارکت کنند؟

• مزایا و ریسک‌های مربوط به این حوزه به چه صورتی باید در نظر گرفته شوند؟

• چگونه و چرا آزمایشگاه‌ها باید در حوزه فناوری‌نانو مشارکت کنند؟

• چگونه می‌توان فناوری‌نانو را از آزمایشگاه به بازار منتقل کرد؟

در این راستا، اولین خلاصه سیاست‌گذاری پروژه NANO-DEV ، ادبیات مربوط به
فناوری‌نانو برای توسعه را بررسی کرده است. در چارچوب ادبیات خلاصه‌ی
سیاست‌گذاری NANO-DEV ، برخی از شکاف‌های موجود در زمینه رابطه بین توسعه و
فناوری‌نانو، شناسایی شده است. پیام اصلی خلاصه‌ی سیاست‌گذاری فوق این است که
فناوری‌نانو برای کشورهای جنوب [کشورهای کمتر توسعه یافته] دارای پیامدهای مثبت
و منفی است. پیامدهای مثبت فناوری‌نانو شامل مزایای مستقیم و مزایای غیرمستقیم
است که مزایای مستقیم آن در قالب ارائه راهکارهایی برای حل مسائل مربوط به فقر
بوده و مزایای غیرمستقیم آن در قالب رشد اقتصادی مطرح است.

فناوری‌نانو ممکن است منجر به توسعه کشورهای جنوب گردد. گفته می‌شود ویژگی‌های
جدید فناوری‌نانو، راهکارهایی را برای مسائل پیش‌روی کشورهای جنوب به ویژه در
زمینه‌های آب، انرژی و سلامت ارائه خواهد کرد. پیامدهای منفی فناوری‌نانو نیز
شامل ریسک‌های مستقیم مربوط به سلامت انسان و محیط زیست بوده، و عمیق‌تر شدن
اختلافات جهانی از ریسک‌های غیرمستقیم آن است.

مدیریت ریسک، فرهنگ‌های نوآوری، تبادل دانش و انتقال فناوری از جمله چالش‌های
محوری توسعهی فناوری‌نانو هستند.

پروژه نانو دِو (NANO-DEV) با مدیریت دانشگاه ماستریخت هلند و همکاری دانشگاه
حیدرآباد هند و شبکه مطالعات سیاست‌گذاری فناوری آفریقا (Kenya) انجام می‌شود.