استفاده از نانوالکترودهای ساخت ایران در صنعت خودروسازی

شرکت آرتاش کامپوزیت محصولی را با نام تجاری آرترود روانه بازار کرده است که در صنایع خودروسازی، به ویژه در خط تولید بدنه‌ در شرکت ایران خودرو، سایپا، خودرو قالب، رباط ماشین و فناوران صنعت پرتو به بهره‌برداری رسیده است.

آرترود، نانوکامپوزیتی از جنس مس و نانو ذرات آلومینا است که در ساخت سره‌های الکترود جوش مقاومتی به کار رفته است. این محصول، مقاومت مکانیکی و هدایت الکتریکی و حرارتی بالایی دارد؛ این ویژگی‌ها جزء جدایی ناپذیر الکترودهای جوشکاری مقاومتی است.
مهندس آرش کمانکش، مدیر عامل شرکت آرتاش کامپوزیت، در خصوص اهمیت تولید این قطعات عنوان کرد: «در طول ۵۰ ساله‌ی تولید خودرو در ایران، کشور ما همواره در زمینه‌ی قطعات سره الکترود وابسته به کشورهای خارجی بوده و هیچ شرکت داخلی قادر به تولید آن نبوده است. لذا به واسطه‌ی ورود این قطعات، میزان زیادی ارز از کشور خارج شده و صنعت مونتاژ خودرو همواره صنعتی وابسته بوده است.»
شرکت آرتاش کامپوزیت با تلاش متخصصان خود موفق به ایجاد دانش فنی و بومی سازی فناوری تولید قطعات سره الکترود جوش مقاومتی، شامل کلاهک‌های جوش نقطه‌ای و نازل‌های جوش زیر پودری، شده است. با انجام این مهم، کاهش خروج ارز از کشور و وابستگی صنعت خودروسازی به کشورهای بیگانه محقق گردیده است.
به گفته‌ی کمانکش، محصول آرترود که با تکیه بر فناوری پیشرفته‌ی نانو تولید شده، به دلیل اثربخشی بالا، در کلیه‌ی خطوط و ایستگاه‌های جوشکاری، رباتیک و دستی شرکت ایران خودرو با محصولات قدیمی جایگزین شده و کلیه پارامترهای دستگاه‌ها مطابق با این محصول تنظیم شده است. با جایگزینی این محصول و بدون ایجاد مشکلات فنی در خط تولید، سرعت تولید خودرو و همچنین کیفیت نقاط اتصال افزایش یافته است.
مدیرعامل شرکت آرتاش کامپوزیت سایر مزایای این محصول را بدین شرح خواند: «به دلیل استفاده از فناوری نانو در تولید، عمر قطعات حدود ۲ تا ۳ برابر افزایش یافته است. این ویژگی علیرغم افزایش قیمت محصول نسبت به نمونه‌های قدیمی، از آنجا که عمر مفید قطعات الکترود را افزایش می‌دهد، در نهایت کاهش هزینه‌های تولید خودرو را به دنبال دارد.»
در فرایند تولید این محصول از مس و نیز نانوذرات سرامیکی آلومینا استفاده می‌شود. نانوذرات آلومینا به صورت یکنواخت و با درصد وزنی معین درون پودر مس توزیع می‌گردند. پودر نهایی تحت دما و فشار بالا به صورت یکپارچه در آمده و به فرم میلگرد تبدیل می‌شود.
نکته‌ی جالب این است که نانوذرات آلومینا درحالی باعث افزایش استحکام مس می‌شوند که در کاهش هدایت الکتریکی و حرارتی مس کمترین تأثیر را دارند.
کمانکش در تکمیل این مطالب عنوان کرد: «همانگونه که اشاره شد خاصیت برجسته‌ی این ماده، استحکام و هدایت الکتریکی منحصر به فرد آن در دماهای بالاست که در هیچ یک از آلیاژهای خانواده مس دیده نمی‌شود. این ماده خواص مذکور را تا ۱۰۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد نیز در خود حفظ می‌کند. این ویژگی از توزیع یکنواخت نانوذرات سرامیکی در شبکه‌ی مس و پایداری این ذرات ناشی می‌شود.»
از این طرح، دو اختراع مختلف با نام‌های تولید نانوکامپوزیت مس- آلومینا و ساخت قطعات صنعتی از آن (شماره‌ ۷۴۰۹۸) و تولید نانوکامپوزیت مس- آلومینا به روش اتمایزینگ آبی و کوره اکسیداسیون احیاء بچ تایپ ثابت و روتاری (شماره ۷۴۰۹۹) به ثبت رسیده و موفق به دریافت استانداردهای ISO 5821 و ISO 5182 نیز شده است.