یکی از کارواش‌های تهران با استفاده از فناوری نانو برای تصفیه‌ی آب خاکستری، ۷۰ درصد از پساب خود را دوباره به چرخه‌ی مصرف باز می‌گرداند. شرکت دانشپژوهان صنعت نانو که ارائه کننده‌ی این فناوری است، معتقد است که سرمایه‌گذاری انجام شده برای کارواش، در مدت یک سال قابل بازگشت است.
نجات پساب کارواش‌ها با فناوری ایرانی نانو
«آب هست، ولی کم است»، این جمله را می‌توان در گوشه و کنار شهر دید که نشان از بحرانی دارد که بیشتر کشورهای جهان به‌ویژه منطقه‌ی خشک خاورمیانه را در برگرفته است. طبق پیش‌بینی‌ها، ایران تا ۲۰ سال آینده با خشکسالی شدیدی روبرو خواهد شد که اگر برای آن تدابیری اتخاذ نشود، بحرانی بسیار جدی به‌وجود خواهد آمد.
یکی از راهکارهای مورد استفاده برای مقابله با این بحران، تصفیه‌ی آب‌های خاکستری است. آب خاکستری به پساب‌های خانگی، به استثنای خروجی فاضلاب سرویس‌های بهداشتی، گفته می‌شود که هنگام حمام کردن، ظرف شستن یا رخت‌شویی ایجاد می‌شود. شرکت دانشپژوهان صنعت نانو فناوری جدیدی ارائه کرده‌است که می‌توان با استفاده از آن، آب‌های خاکستری را دوباره به چرخه‌ی مصرف باز گرداند. این سامانه‌ی مبتنی بر میکروفیلتراسیون و اولترافیلتراسیون می‌تواند با تصفیه‌ی آب‌های خاکستری، ۷۰ درصد از آب مصرفی را بازیافت کند.
دکتر بابالو، مدیر این پروژه، درباره‌ی مزیت‌های این فناوری می‌گوید: «کارواش‌ها، سنگبریها و قالی‌شویی‌ها از جمله صنایعی هستند که به میزان قابل توجهی آب نیاز دارند که این آب بعد از مصرف، آلوده شده و به آب خاکستری تبدیل می‌شود. ما با استفاده از فیلترهای مبتنی بر فناوری نانو موفق به تصفیه‌ی این آب شده‌ایم.»
بابالو درباره‌ی مزیت استفاده از این فناوری می‌گوید: «اگر کارواشی از این فناوری برای تصفیه‌ی پساب‌های خود استفاده کند، مبلغی که سرمایه‌گذاری کرده در مدت یکسال بازمی گردد.»
در این سامانه، آب خاکستری به‌صورت هیبریدی با استفاده از غشاهای نانوساختار سرامیکی چند کاناله تصفیه و گندزدایی می‌شود. جنس غشاهای به‌کار رفته در این دستگاه، سرامیکی بوده که اندازه‌ی حفرات این غشاها توسط مهندسان و متخصصان شرکت دانش پژوهان صنعت نانو با استفاده از فناوری نانو مهندسی شده‌است. این سامانه در دو مرحله‌ی میکروفیلتراسیون و اولترافیلتراسیون، پساب ورودی را تصفیه و آب را برای استفاده‌ی مجدد به سیستم باز می‌گرداند. در مرحله‌ی میکروفیلتراسیون چربی‌ها، شوینده‌‌ها و دیگر درشت مولکول‌ها و همچنین تا حدود زیادی میکروب‌ها و میکروارگانیسم‌ها و در مرحله‌ی اولترافیلتراسیون تمامی میکروارگانیسم‌ها و حتی لاشه‌ی میکروارگانیسم‌ها از آب ورودی حذف می‌شود. محصول نهایی، آب با کیفیتی خواهد بود که دارای استانداردهای داخلی و جهانی است. همچنین فیلترهای این دستگاه را می توان با جریان معکوس آب تمیزی که تولید می‌شود، شستشو داد تا بدین ترتیب از گرفتگی غشاها جلوگیری شود؛ به این شکل که آب تمیز با فشار معینی در خلاف جهت جریان، از فیلتر عبور داده شده و باعث باز شدن حفره‌ها می‌شود. در نتیجه عمر غشاهای مورد استفاده در این دستگاه بسته به نوع پساب مورد استفاده، بین ۵ تا ۱۰ سال است.
بابالو می‌افزاید: «این فناوری در یکی از کارواش‌های شهر تهران (حوالی میدان حر) پیاده‌سازی شده و مراحل نصب و راه‌اندازی آن نیز به اتمام رسیده‌است. ۵ شرکت دیگر در حوزه‌های رادیاتورسازی، قالی‌شویی و کارواش برای خرید این فناوری اعلام آمادگی کرده‌اند. در تهران، تبریز و اصفهان در مجموع بیش از ۸۰۰ کارواش وجود دارد که این فناوری می‌تواند روزانه ۵ مترمکعب آب را در هر یک از این کارواش‌ها تصفیه کند. بنابراین، درصورتی که این دستگاه در تمامی کارواش‌های این سه شهر نصب شود ۴۰۰۰ مترمکعب آب در روز تصفیه می‌شود.»
با در نظر گرفتن فعالیت بیش از ۴۰۰۰ کارواش در سطح کشور، استفاده از فناوری تصفیه‌ی آب موجب بازیافت حجم عظیمی از آب می‌شود.
یکی از صنایع بسیار پرمصرف که نیاز روزانه زیادی به آب دارد، سنگبریها هستند. بابالو می‌گوید که مصرف روزانه‌ی آب سنگبریها ۱۰ برابر کارواش‌ها است. بنابراین، باید سنگبریها نیز برای استفاده از فناوری‌های تصفیه کننده‌ی آب ترغیب شوند. شهرهایی نظیر اصفهان که با بحران آب دست به‌گریبان هستند، میزبان تعداد زیادی سنگبری هستند که ممکن است با کاهش دسترسی به آب، فعالیت آن‌ها به خطر افتد. نصب چنین سامانه‌هایی می‌تواند علاوه بر کاهش هزینه‌ی سنگبریها، وابستگی آن‌ها را به خرید روزانه‌ی آب کاهش دهد.
رضا واثقی، مدیر کارواش سانترال‌نو، می‌گوید: «همیشه یکی از دغدغه‌های ما جلوگیری از هدر رفت آب بود و وجود سامانه‌ای برای تصفیه‌ی آب در کارواش می‌توانست به این نیاز ما پاسخ دهد. از سوی دیگر پساب کارواش به دلیل ترکیبات آلاینده می‌تواند به محیط‌زیست آسیب برساند، که این موضوع نیز موجب شد تا به دنبال فناوری مناسبی برای تصفیه‌ی آب باشیم. بعد از آشنایی با فناوری ابداع شده در شرکت دانشپژوهان صنعت نانو، به این نتیجه رسیدیم که این فناوری هم از نظر اقتصادی و هم زیست‌محیطی می‌تواند برای کارواش مناسب باشد. از این رو تصمیم به استفاده از این فناوری گرفته شد. برآورد اولیه‌ی ما نشان می‌دهد که نصب این فناوری در ماه می‌تواند تا ۳ میلیون تومان کاهش هزینه برای ما داشته باشد.»
واثقی درباره‌ی برنامه‌های توسعه‌ای آتی این کارواش می‌گوید: «توافقی با شرکت دانشپژوهان صنعت نانو انجام شده که فیلترهای جدیدی نصب و سختی آب گرفته شود. با این کار آب تصفیه شده کیفیتی مشابه آب آشامیدنی پیدا میکند. مزیت استفاده از این نوع آب آن است که درصورت باقی ماندن آب روی بدنه‌ی خودرو، لک ایجاد نمی‌شود. در حال حاضر به دلیل وجود املاح زیاد در آب، اگر آب روی بدنه‌ی خودرو بماند، لک می‌زند. با این کار پساب کارواش بعد از تصفیه تبدیل به آبی با کیفیت بالا می‌شود.»
بابالو معتقد است که این فناوری می‌تواند ۷۰ درصد پساب کارواش‌ها را تصفیه کند. از جمله مزایای این فناوری می‌توان به ابعاد کوچک دستگاه اشاره کرد که فضای بسیار کمی را اشغال میکند. همچنین غشاء‌های مورد استفاده در این دستگاه تولید داخل بوده و از کیفیت مشابه نمونه‌های خارجی برخوردار است. این در حالی است که استفاده از این دستگاه مشکلات مربوط به واردات، نوسانات تعرفه‌های گمرگی و قیمت ارز را ندارد. این دستگاه به‌گونه‌ای مهندسی شده که برای کار با آن نیاز به آموزش خاصی نیست و بیشتر فرآیندها به‌صورت خودکار و هوشمند انجام می‌شود.
این سامانه هیچ گونه تأثیر مخربی روی محیط‌زیست نداشته و کاملاً دوست‌دار محیط زیست است.
