پژوهشگران نشان دادند که با استفاده از نور مرئی میتوان یک نانوذره را با عدم قطعیت کمتر از یک انگستروم در محلی قرار داد. این دستاورد کاربرد زیادی در حوزهی نانومکانیک دارد.
قرار دادن نانوذره در نقطهای با عدم قطعیت ۰٫۶ آنگستروم
پژوهشگران با استفاده از لیزر موفق به قرار دادن یک نانوذره با عدم قطعیت ۰٫۶ آنگستروم شدند؛ این دستاورد برای ساخت ادوات نانومقیاس مفید است.
چنین چیدمانی با دقت بالا برای تولید نسل جدیدی از ادوات مخابراتی ضروری است؛ بنابراین محققان اقدام به ارائهی روشی مبتنی بر نور مرئی کردند که با استفاده از آن میتوان یک نانوذره را با دقت زیر یک آنگستروم در محلی قرار داد که این کار یک رکورد محسوب میشود. در این روش به نانوذره لیزر تابیده میشود؛ لیزری که دارای الگوی پلاریزهی ساختارمند است.
معمولاً زمانی که از نور مرئی استفاده میشود، محدودیت طول موج نور یکی از موانع محسوب میشود. دو سال قبل یک گروه تحقیقاتی به رهبری پیتر بانزر از مؤسسهی ماکسپلانک در آلمان گزارشی منتشر کردند که در آن از نور مرئی پلاریزه برای اندازهگیری جابهجایی یک کره در مقیاس صد نانومتر استفاده شدهبود. آنها این کار را با نوری با طول موج ۷۰۰ نانومتر انجام دادند. چندی بعد این گروه مدلی نظری ارائه کردند که با استفاده از آن دقت کار به زیر یک آنگستروم رسید. اخیراً نیز اقدام به قراردادن یک ذره ۲ نانومتری در مرکز یک پرتو کرده و نشان دادند که میتوان با دقت کمتر از یک آنگستروم این ذره را در مرکز پرتو نگه داشت؛ این کار در دمای اتاق انجام شد.
محققان در این پروژه الگوهای پراش مختلف را بررسی کردند تا در نهایت از الگوها برای قرار دادن دقیق یک نانوذره استفاده کنند. آنها معتقدند که میتوان دقت را بالاتر نیز برد. مارتین نگوبائر از محققان این پروژه میگوید: «ما از دوربین CCD استفاده کردیم. اگر بتوان از شناساگر بهتری استفاده کرد، آنگاه میتوان با دقت بالاتر جابهجایی را انجام داد.»
نتایج این پروژه در قالب مقالهای در نشریه Physical Review Letters به چاپ رسیده است. این دستاورد محققان میتواند کاربردهای وسیعی در حوزهی نانومکانیک داشته باشد.