مطابق با گزارش جدید سایت استت نانو، کشور ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی نفت در خاورمیانه با بالاترین نرخ تولید علم نانو در منطقه، در رتبه دوم تولید پتنت در خاورمیانه قرار دارد.
رقابت غول‌های نفتی در ثبت پتنت نانو
سایت WWW.STATNANO.COM بتازگی گزارشی از روند نفوذ و تاثیرگذاری فناوری نانو در بخش نفت و گاز منتشر کرده و به بررسی آمار پتنت‌های نانوی چند شرکت بزرگ نفتی جهان پرداخته است. در این گزارش برای تهیه فهرست شرکت‌های برتر نفتی از سایت forbes و برای استخراج آمار پتنت‌های این شرکت‌ها از بانک داده Orbit استفاده شده است. فوربس یک شرکت فعال در بخش کسب و کار است که دارای اطلاعات ارزشمندی در حوزه‌های اقتصادی، مالی، صنعت و بازار است.
فناوری نانو به عنوان یک فناوری بین رشته‌ای در صنعت نفت و گاز نیز نفوذ یافته و توجه شرکت‌های بزرگ این حوزه را جلب کرده است. صنعت نفت و گاز به عنوان یکی از کلیدی‌ترین صنایع دنیا قلمداد می‌شوند و هرگونه توسعه در این حوزه اثرات محسوسی در دیگر بخش‌ها دارد.
پتنت‌ها یکی از شاخص‌های مهم در روند نفوذ و تاثیرگذاری فناوری نانو در بخش نفت و گاز تلقی می‌شوند. مطابق با جداول آمده در این گزارش، در بین ۳۰ شرکت بزرگ نفتی که بیشترین پتنت‌های مرتبط به فناوری‌نانو را بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا داشته‌اند، ۱۲ شرکت متعلق به ایالات متحده هستند و در مجموع نزدیک به ۷۰ درصد از پتنت‌های نانو در حوزه نفت و گاز در اختیار این شرکت‌هاست. از جمله این شرکت‌ها ExxonMobil و Chevron هستند که به ترتیب با ۸۶۵ و ۵۰۳ پتنت، بالاترین تعداد پتنت ثبت شده را در حوزه فناوری‌نانو دارند. نکته دیگر حضور سه شرکت از ژاپن است که هیچ منابع نفتی و گازی ندارد ولی با ثبت ۱۷۵ پتنت نانویی حضوری جدی در این حوزه دارد.
یکی از شاخص‌های مطرح شده در این تحقیق نسبت پتنت‌های نانو به کل پتنت‌های ثبت شده بین‌المللی است. این شاخص نقش فناوری‌نانو و تاثیر آن را در کل یافته‌های یک شرکت نشان می‌دهد. طبق اطلاعات بدست آمده توسط سایت Statnano، بالاترین سهم پتنت نانو را پژوهشگاه صنعت نفت کشور ایران (RIPI) باسهم ۴۸٫۵۷ درصد داراست. گرچه این شرکت تنها ۳۵ پتنت در بخش نفت دارد اما تقریبا نیمی از این پتنت‌ها به حوزه فناوری نانو مربوط می‌شوند. این موضوع درمورد Repsol-YPF اسپانیا نیزصدق می‌کند. رتبه دوم در میان ۳۰ شرکت بزرگ نفتی را Repsol-YPF در اختیار دارد و ۳۳٫۳۳ درصد از کل پتنت‌های این شرکت به فناوری نانو مربوط می‌شود. شرکت China Pet &Chem(Sinopec) از چین نیز با ۲۴٫۴۷ درصد سومین کشوری است که بیشترین نسبت پتنت نانو به کل پتنت‌ها را داراست.
از ۵ شرکت اول این فهرست بیش از ۱۰ درصد پتنت‌های دو شرکت ExxonMobil و Chevron مربوط به حوزه فناوری نانو است و نشان می‌دهد که این دو شرکت هم از لحاظ تعداد پتنت‌های ثبت کرده در فناوری نانو و هم از لحاظ نسبت پتنت‌های نانو به کل پتنت‌ها در جایگاه ویژه‌ای قرار دارند.
با توجه به اینکه خاورمیانه یکی از غنی‌ترین حوزه‌های نفت و گاز در جهان است در بخش دیگری از این گزارش روند ثبت پتنت در میان کشورهای این منطقه بررسی شده است.
طبق آمار اعلام شده عربستان سعودی در مجموع ۱۸۹ پتنت ثبت شده یا در حال ثبت در بخش فناوری نانو دارد. در میان کشورهای عرب‌زبان نیز الجزایر، مصر و کویت از جمله کشورهایی هستند که در عرصه فناوری‌نانو با عربستان همکاری دارند. پس از عربستان، ایران و ترکیه در رتبه دوم قرار دارند. این در حالی است که تعداد مقالات علمی این کشور در حوزه فناوری نانو بسیار کمتر از ایران و ترکیه است.
کشور ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی نفت در خاورمیانه با بالاترین نرخ تولید علم نانو در منطقه، در رتبه دوم این جدول قرار دارد و به نظر می‌رسد سه کشورعربستان، ایران و ترکیه بازیگران اصلی منطقه در تولید فناوری نانو هستند، که در مجموع حدود ۸۰ درصد تولید فناوری نانو در میان کشورهای خاورمیانه را در اختیار دارند.
برای مشاهده متن کامل گزارش و جداول می‌توانید به پایگاه اینترنتی STATNANO.COM مراجعه نمایید.
